Bedelsiz senedi kullanma suçu TCK m. 156’da düzenlenmiştir. Cezası 6 aydan 2 yıla kadar hapis ve adli para cezasıdır.
Türk Ceza Kanunu 2. kitap 2. kısım 10. bölümde mal varlığına karşı suçlar başlığı altında düzenlenmiştir.
Bedelsiz senedi kullanma suçunun soruşturması ve kovuşturması şikayete bağlıdır.
Dava zaman aşımı süresi 8 yıl, ceza zaman aşımı süresi 10 yıldır.
Bedelsiz Senedi Kullanma Suçu Madde Gerekçesi
Madde, borçlusunca ödenmiş ve bir suretle elde kalmış senedi, kısmen veya tamamen ödenmemiş gibi kullanan, örneğin ödenmesi için icraya başvuran veya başkasına devreden kimseyi cezalandırmaktadır.
Borcun bir bölümü ödenmiş ve geri kalan miktar için elinde tuttuğu senedi, tümü veya kalandan fazla miktarı için kullanan sanığın fiilinin de aynı suçu oluşturacağında kuşku yoktur.
Maddede tanımlanan suçun kovuşturulması zarar görenin şikayetine bağlı tutulmuştur.
Bedelsiz Senedi Kullanma Suçu Yargıtay Kararları
15. Ceza Dairesi Kararı
Y.15.C.D.E. 2011/20800 K. 2013/5107 K.T. 20.03.2013
ÖZETİ: Bedelsiz senedi kullanma suçunun oluşabilmesi için; sanığın elinde borçlusunca bedelinin tamamı yada kısmen ödenmiş bir senet olmalı ve bunu kısmen veya tamamen ödenmemiş gibi tahsile sokması veya bir başkasına devretmesi gerekmektedir. Borcun bir bölümü ödenmiş ve geri kalan miktar için elinde tuttuğu senedi, tümü veya kalandan fazla miktarı için kullanan sanığın fiili de bedelsiz senedi kullanma suçunu oluşturacaktır.
Dosya incelenerek gereği düşünüldü;
Kovuşturma evresinde duruşmadan haberdar edilmeyen, katılan sıfatını alabilecek surette suçtan zarar görmüş bulunan şikayetçi vekilinin, 5271 sayılı CMK’ nın 260/1. maddesine göre, sanık hakkında kurulan hükmü temyize hakkı bulunduğu belirlenerek ve aynı Yasanın 237/2. maddesi uyarınca katılmasına karar verilerek yapılan incelemede;
Bedelsiz senedi kullanma suçunun oluşabilmesi için; sanığın elinde borçlusunca bedelinin tamamı yada kısmen ödenmiş bir senet olmalı ve bunu kısmen veya tamamen ödenmemiş gibi tahsile sokması veya bir başkasına devretmesi gerekmektedir. Borcun bir bölümü ödenmiş ve geri kalan miktar için elinde tuttuğu senedi, tümü veya kalandan fazla miktarı için kullanan sanığın fiili de bedelsiz senedi kullanma suçunu oluşturacaktır.
Şikayetçinin, sanıktan 36.780 TL değerinde tarım ilacı aldığı ve karşılığında 30/10/2003, 30/11/2003 ve 30/12/2003 vadeli toplam 36.780 TL bedelli senetleri verdiği, …Bankası …şubesi aracılığıyla da bu senetleri ödediği halde, sanığın 30/12/2003 vade tarihli 12.300 TL bedelli senedi …13. İcra Müdürlüğü’nün 2005/9751 Esas sayılı dosyasında takibe koyduğu iddiası üzerine yapılan yargılama sonucunda; şikayetçi ile sanık arasında önceye dayalı ticari ilişkilerinin olduğu, daha önce de bir çok defa şikayetçiye senet veya çek karşılığında mal verildiği, şikayetçinin de bunları parça parça banka havalesi ile ödediği anlaşılmakla, sanığa yaptığı ödemelere ilişkin banka dekontlarının, hangi borç ilişkisine ait olduğu kesin olarak saptanamadığından, sanığın atılı suçu işlediğine dair mahkumiyetine yeterli delil olmadığı gerekçesiyle verilen beraat kararında bir isabetsizlik görülmemiştir.
Sonuç: Yapılan yargılamaya, toplanıp karar yerinde gösterilen delillere, mahkemenin kovuşturma sonuçlarına uygun olarak oluşan kanaat ve takdirine, incelenen dosya kapsamına göre; şikayetçi vekilinin yerinde görülmeyen temyiz itirazlarının reddiyle, hükmün ONANMASINA, 20.03.2013 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
15. Ceza Dairesi Kararı
Y.15.C.D. E. 2012/16787 K. 2014/9693 K.T. 15.05.2014
OLUŞAN BEDELSİZ SENEDİ KULLANMA SUÇU
BEDELİ ÖDENEN BONONUN CİROLANMASI
ÖZETİ: Sanığın yetkilisi olduğu dershaneye kızını gönderen katılanın, kayıt ücreti olan 650 TL karşılığı verdiği bono bedelini taksitler halinde ödemesine rağmen, suça konu bononun katılana iade etmeyerek, üçüncü bir şahsa ciro edilerek kullanıldığı anlaşılmakla, sanığın atılı suçtan mahkumiyetine dair kabulde isabetsizlik görülmemiştir.
Dosya incelenerek gereği düşünüldü;
Bedelsiz senedi kullanma suçunun oluşabilmesi için; sanığın elinde borçlusunca bedelinin tamamı yada kısmen ödenmiş bir senet olmalı ve bunu kısmen veya tamamen ödenmemiş gibi tahsile sokması veya bir başkasına devretmesi gerekmektedir. Borcun bir bölümü ödenmiş ve geri kalan miktar için elinde tuttuğu senedi, tümü veya kalandan fazla miktarı için kullanan sanığın fiili de bedelsiz senedi kullanma suçunu oluşturacaktır.
Somut olayda; sanığın yetkilisi olduğu dershaneye kızını gönderen katılanın, kayıt ücreti olan 650 TL karşılığı verdiği bono bedelini taksitler halinde ödemesine rağmen, suça konu bononun katılana iade etmeyerek, üçüncü bir şahsa ciro edilerek kullanıldığı anlaşılmakla, sanığın atılı suçtan mahkumiyetine dair kabulde isabetsizlik görülmemiştir.
Sonuç: Yapılan yargılamaya, toplanıp karar yerinde gösterilen delillere, mahkemenin kovuşturma sonuçlarına uygun olarak oluşan kanaat ve takdirine, incelenen dosya kapsamına göre, sanığın yerinde görülmeyen temyiz itirazlarının reddiyle, hükmün ONANMASINA, 15.05.2014 tarihinde oybirliği ile karar verildi.
15. Ceza Dairesi Kararı
Y.15.C.D. E. 2011/16427 K. 2012/37695 K.T. 23.05.2012
BEDELSİZ SENEDİ KULLANMA SUÇU
ÖZETİ: Sanığın yetkilisi olduğu pansiyonda öğrenci olan kızının eğitim sezonu sonuna kadar 8 ay kalacak olması nedeniyle müştekinin sanığa 1600 TL meblağlı senet verdiği, ilki elden 5 aylığı posta çekiyle ödediği sırada bitime iki ay kala pansiyonun kaymakamlıkça kapatılması nedeniyle kızının başka pansiyona gitmek zorunda kalması nedeniyle müştekinin ödemeyi durdurduğu son iki ayda kalma gerçekleşmediğinden ödeme gerekmeyeceği ve kalınmış olan 6 aylık kısma tekabül eden 1200 TL’nin ödenmiş olduğu halde tamamen bedelsiz kalan senedi hatta son kısım dikkate alınmamış olsa dahi 1200 TL’lik kısmı ödenmiş olan senedi diğer sanığa ciro ederek, kısmen veya tamamen ödenmemiş gibi 1200 TL’lik kısmı üzerinden icra takibi yoluyla tahsile sokması karşısında sanıkların mahkumiyetine karar verilmesi gerekir.
Dosya incelenerek gereği düşünüldü:
KARAR : Bedelsiz senedi kullanma suçunun oluşabilmesi için; sanığın elinde borçlusunca bedelinin tamamı ya da kısmen ödenmiş bir senet olmalı ve bunu kısmen veya tamamen ödenmemiş gibi tahsile sokması veya bir başkasına devretmesi gerekmektedir. Borcun bir bölümü ödenmiş ve geri kalan miktar için elinde tuttuğu senedi, tümü veya kalandan fazla miktarı için kullanan sanığın fiili de bedelsiz senedi kullanma suçunu oluşturacaktır.
Somut olayda;
Sanığın yetkilisi olduğu pansiyonda öğrenci olan kızının eğitim sezonu sonuna kadar 8 ay kalacak olması nedeniyle müştekinin sanığa 1600 TL meblağlı senet verdiği, ilki elden 5 aylığı posta çekiyle ödediği sırada bitime iki ay kala pansiyonun kaymakamlıkça kapatılması nedeniyle kızının başka pansiyona gitmek zorunda kalması nedeniyle müştekinin ödemeyi durdurduğu son iki ayda kalma gerçekleşmediğinden ödeme gerekmeyeceği ve kalınmış olan 6 aylık kısma tekabül eden 1200 TL’nin ödenmiş olduğu halde tamamen bedelsiz kalan senedi hatta son kısım dikkate alınmamış olsa dahi 1200 TL’lik kısmı ödenmiş olan senedi diğer sanığa ciro ederek, kısmen veya tamamen ödenmemiş gibi 1200 TL’lik kısmı üzerinden icra takibi yoluyla tahsile sokması karşısında sanıkların 5237 sayılı TCK’nın 156/1. maddesi gereği mahkumiyetine karar verilmesi gerektiği gözetilmeden yazılı şekilde beratine karar verilmesi,
SONUÇ : Bozmayı gerektirmiş, katılanın temyiz itirazları bu itibarla yerinde görülmüş olduğundan hükmün bu sebepten dolayı 5320 sayılı Yasa’nın 8/1. maddesi gereğince uygulanması gereken 1412 sayılı CMUK’un 321. maddesi uyarınca (BOZULMASINA ), 23.05.2012 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
Eskişehir avukat Mahmut UYANIK saygıyla sunar.